የኢትዮጵያን ወቅታዊ ሁኔታዎች በተመለከተ በዓለማቀፍ ሚድያዎች የወጡ የተመረጡ ዘገባዎች
| መስከረም 12| Sep 23, 2023 |
Egypt Independent
ጂኦሎጂስት የህዳሴው ግድብ ከወደቀ ግብፅ የራሷን የዴርና ሁኔታ ሊገጥማት እንደሚችል ማስጠንቀቃቸውን የሚገልጽ ነው ።
የተነሱ ነጥቦች
- የግብፅ የጂኦሎጂ ባለሙያ እና የውሃ ባለሙያ አባስ ሻራቂ ታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ ከፈራረሰ በሊቢያ ዴርና ከተማ እንደሚደረገው ሁሉ ግብፅ የጎርፍ አደጋ ሊያጋጥም እንደሚችል አስጠንቅቀዋል ሲል RT መዘገቡን
- ሻራኪ በሊቢያ ሁለቱ ግድቦች እንዲፈርሱ ያደረጋቸውን እና አስከፊ ጎርፍ ያስከተለውን የተፈጥሮ እና ሰብአዊ ሁኔታዎች መተንተናቸው
- በህዳሴ ግድብ ከሁለቱ የሊቢያ ግድቦች በአንድ ላይ በ3,000 እጥፍ የሚበልጥ ሲሆን በዙሪያው ያለው አካባቢ በየዓመቱ ከሚከሰተው የጎርፍ አደጋ እና ከፍተኛ የመሬት መንቀጥቀጥ አደጋ ጋር ተያይዞ የበለጠ አደገኛ መሆኑን ማስረዳታቸውን
- ሻራኪ ስለ ታላቁ የህዳሴ ግድብ ፕሮጀክት ያሳተመውን ሳይንሳዊ ጥናት በመጥቀስ ግድቡ በአካባቢው ላይ ሊያስከትል የሚችለውን አደጋ መግለጹን
- ግድቡ በጂኦሎጂካል ምክንያቶች እና በብሉ ናይል ውሃ ፈጣን ፍሰት ምክንያት የመፍረስ አደጋ ተጋርጦበታል ፣ይህም በመስከረም ወር አንዳንድ ቀናት በቀን ከግማሽ ቢሊዮን ኪዩቢክ ሜትር በላይ እና ቁመቱ ከ2,000 ሜትር በላይ እንደሚደርስ
- ይህ ከተከሰተ ትልቁ ጉዳት በሱዳን መንደሮች እና ከተሞች ላይ በተለይም ካርቱም በ 2011 ከጃፓን ሱናሚ ጋር በሚመሳሰል መልኩ በውሃ ሊወሰድ ይችላል ሲሉ ሻራኪ ማስጠንቀቃቸውን
- የኢፌዴሪ ጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ በአፍሪካ ትልቁ በሆነው በብሉ ናይል ላይ የህዳሴ ግድብን የመሙላት ሂደት መጠናቀቁን ማስታወቃቸውን
- ግድቡ በዓባይ ወንዝ ላይ ከሚገኙት የታችኛው ተፋሰስ ሀገራት ግብፅ እና ሱዳን ጋር ቀጣናዊ ውጥረት እየፈጠረ መሆኑን
- ኢትዮጵያ ግድቡን ሙሌት ማጠናቀቋን ገልጻ በአንድ ወገን የሚወሰደው እርምጃ የህግ ጥሰት መሆኑን ግብፅ እንደገለጸች የሚገልጽ ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው ።
Barrons
- በአማራ ክልል ላሊበላ በመድፍ እንደተናወጠች ነዋሪዎች መናገራቸውን የሚገልጽ ነው ።
የተነሱ ነጥቦች
- የኢትዮጵያ የላሊበላ ከተማ በትናንትናው እለት የፌደራል መንግስት ወታደሮች በአካባቢው ታጣቂዎች ተደብቀዋል ተብሎ ወደታሰበባቸው ቦታዎች ሲተኮሱ በከባድ መሳሪያ ድምፅ እንደተናወጠች ነዋሪዎች መግለጻቸውን
- የዩኔስኮ የዓለም ቅርስ የሆነው ላሊበላ በአማራ ክልል ለወራት በብሄራዊ ጦር ሰራዊት እና ፋኖ ተብሎ በሚጠራው የአካባቢ ሚሊሻ መካከል ውጊያ ሲካሄድበት መቆየቱን
- የአማራ ግጭት ከተቀሰቀሰ በኋላ ለስድስት ወራት የሚቆይ የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ መንግስት ማወጁን የደነገገ ሲሆን ይህም በትግራይ አጎራባች ትግራይ ለሁለት አመታት የዘለቀው ጦርነት ከተጠናቀቀ ከጥቂት ወራት በኋላ የኢትዮጵያ መረጋጋት ስጋት መፍጠሩን
- ሙሉ ስማቸውን መግለጽ ያልፈለጉት የላሊበላ ከተማ ነዋሪና የቱሪዝም ሴክተር ሠራተኛ አያሌው አመሻሽ ጀምሮ ከከተማው ውስጥ እስከ ላሊበላ ዳርቻ ድረስ ፋኖ በጫካው ውስጥ አለ እየተባለ ከባድ መሳሪያ መጠቀሙን
- ስማቸው እንዳይገለጽ የሚፈልጉ አንድ ሰው ላሊበላ አሁን ጸጥ እንዳለች እና ባንኮች እየሰሩ እና የተወሰኑ የህዝብ ማመላለሻ መጓጓዣዎች ለበርካታ ሳምንታት ኢንተርኔት ባይኖርም እየሰሩ መሆናቸውን
- ነገር ግን ከፍተኛ ውጥረት እና ፍርሃት አለ፣ ወታደሮች ብዙ ጊዜ ነዋሪዎችን ይደበድባሉ እንዲሁም ይሰርቃሉ ሲል በርካታ እስራትን እንዳለ መናገራቸውን
- የአማራ ክልል ጦር ከፌደራል መንግስት ወታደሮች ጋር በመሆን በትግራይ ጦርነት ወቅት መዋጋታቸውን ነገር ግን የፌደራል መንግስት በመላ ሀገሪቱ የክልል ሃይሎችን እያፈራረሰ መሆኑን በመግለጽ ክልላችንን ያዳክማል ባሉት የአማራ ብሄርተኞች ተቃውሞ ማስነሳቱን
- የኢትዮጵያ የሰብአዊ መብት ተሟጋች ድርጅት የፌደራል ሃይሎች በአማራ ክልል ከህግ አግባብ ውጪ ግድያ እና የጅምላ እስራት በክልሉ እና በሌሎችም ቦታዎች ፈፅመዋል መክሰሱን
- በተባበሩት መንግስታት ድርጅት የሚደገፈው በኢትዮጵያ የሰብአዊ መብት ኤክስፐርቶች ኮሚሽን በአፍሪካ ሁለተኛዋ በህዝብ ብዛት ያለው የአማራ ብሄር እጅግ አሳሳቢ ሁኔታ ላይ እንደሆነ መናገሩን
- በአገሪቱ ውስጥ አሰቃቂ ድርጊቶች፣ የጦር ወንጀሎች እና በሰብአዊነት ላይ የሚፈጸሙ ወንጀሎች እየተፈጸሙ ናቸው ሲል ኮሚሽኑ መናገሩን
- የኢትዮጵያ ወታደሮች ከቤት ወደ ቤት እየሄዱ ወጣቶችን የፋኖ ደጋፊዎችን እየፈተሹ መሆናቸውን ሲል ለኤኤፍፒ መግለጻቸውን እና አሁን ላይም የተኩስ ድምጽ እንደሚሰማ መናገራቸውን
- የአማራ ክልል የሚዲያ ተደራሽነት በጣም የተገደበ በመሆኑ መሬት ላይ ያለውን ሁኔታ ማረጋገጥ እንዳልተቻለ የሚገልጽ ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው ።
ሊንክ https://www.barrons.com/articles/ethiopia-s-lalibela-rocked-by-artillery-fire-residents-e6f80778
The National
- ግብፅ ህዳሴ ግድብ ላይ ድርድር በኢትዮጵያ መጀመሩን እንደገለጸች የሚያሳይ ነው ።
የተነሱ ነጥቦች
- በካይሮ የተካሄዱት ስብሰባዎች ያለምንም መሻሻል ከሳምንታት በኋላ በኢትዮጵያ በአባይ ወንዝ ላይ በሚገነባው ግድብ ላይ ሌላ ዙር ውይይት በኢትዮጵያ መጀመሩን ግብፅ እንደገለጸች
- በውይይቱ ላይ የግብፅ እና ሱዳን የታችኛው ተፋሰስ ሀገራት ሚኒስትሮች እና ልዑካን ከኢትዮጵያ ጋር እየተሳተፉ መሆናቸውን የግብፅ የውሃ ሃብትና መስኖ ሚኒስቴር ማሰታወቁን
- ታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ በኢትዮጵያ እና በሰሜናዊ ጎረቤቶቿ መካከል ከአስር አመታት በላይ አለመግባባቱ ምክንያት ሆኖ መቆየቱን
- የመጨረሻው ዙር በካይሮ የተካሄደውን ስብሰባ ተከትሎ ያለስምምነት የተጠናቀቀ ግብፅ የኢትዮጵያ አቋም በተጨባጭ አልተለወጠም ስትል መናገሯን
- ግብጽ እና ሱዳን እና ኢትዮጵያ ግድቡን እንዴት እንደሚሞላ እና እንደሚያስተዳድር ህጋዊ የሆነ ስምምነት እንዲገባ አጥብቀው ይከራከራሉ ፣ይህም ግድቡን በአባይ ውሃ ውስጥ ያላቸውን ድርሻ እንዲቀንስ እና ግብርናን ሊጎዳ ይችላል የሚል ስጋት እንዳላቸው
- ኢትዮጵያ ግን ከስምምነት ይልቅ ምክረ ሀሳቦቹ ይበቃሉ ስትል ግድቡና አሰራሩ የብሄራዊ ሉዓላዊነት ጉዳይ መሆኑን አጥብቃ እንደምትገልጽ
- ከሱዳን ድንበር አቅራቢያ በሰማያዊ አባይ ላይ በተገነባው ግድብ ሁለቱ የታችኛው ተፋሰስ ሀገራት ምንም አይነት ጉዳት እንደማይደርስባቸው ለማረጋገጥም ጥረት ማድረጉን የግብፅ የውሃ ሀብትና መስኖ ሚኒስትር ሃኒ ሰዊላም በውይይቱ ላይ ካይሮ በቁም ነገር እና በጎ ፈቃድ እንደምትሳተፍ መናገራቸውን
- ዓላማው የግብፅን ብሄራዊ ጥቅም ታሳቢ ያደረገ፣ የውሃ ደህንነቷን የሚያረጋግጥ እና የግብፅን ህዝብ መብት ለማስጠበቅ እንዲሁም የኢትዮጵያንና የሱዳንን ጥቅም የሚያራምድ የጋራ ተጠቃሚነትና ሚዛናዊ ስምምነት ላይ መድረስ ነው ሲል ሚስተር ሰዊላም በማለት መናገራቸውን
- ኢትዮጵያ በአንድ ወገን እንደገና የጀመረችው የጌርድ የውሃ ማጠራቀሚያ ሙሌት እና ኦፕሬሽን ደንቦችን የሚመራ ስምምነት ከሌለ በ2015 በሶስቱ ሀገራት መካከል የተደረሰውን የመርሆዎች መግለጫ ስምምነትን የሚጥስ ነው ማለታቸውን
- የአለም አቀፍ ህግን መጣስ የሚወክለው የዚህ አይነት የአንድ ወገን እርምጃ ቀጣይነት ባለው የድርድር ሂደት ላይ አሉታዊ ጥላ ጥሏል እና ለስኬቱ ስጋት ይፈጥራል ሲሉም ማከላቸውን
- በሕዝብ ብዛት የዐረቡ ዓለም ባለቤት የሆነችው ግብፅ ግድቡ በአባይ ወንዝ ላይ ያላትን ድርሻ በመቀነሱ በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ ሰፊ የግብርና ዘርፉን ጠራርጎ በማጥፋት የዋጋ ንረትና ፈጣን የህዝብ ቁጥር እየናረ ባለበት ወቅት የምግብ ሚዛኗን እያስተጓጎለ ነው የሚል ስጋት እንዳላት
- ኢትዮጵያ ከጣና ሀይቅ የሚመነጨውን በብሉ አባይ ላይ ያለውን የሀይድሮ ኤሌክትሪክ ሀይል ማመንጫ ግድብ ለመስራት መብቷ በሚገባ እንደተጠበቀ እንደኖረች የሚገልጽ ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው ።
About Post Author
