የኢትዮጵያን ወቅታዊ ሁኔታዎች በተመለከተ በዓለማቀፍ ሚድያዎች የወጡ የተመረጡ ዘገባዎች
| ነሃሴ 22| AUG 28, 2023 |
VOA News
- ግብፅ ኢትዮጵያ እና ሱዳን በግድቡ ዙሪያ ድርድር መጀመራቸውን የሚገልጽ ነው ።
የተነሱ ነጥቦች
- ግብፅ ኢትዮጵያ እና ሱዳን በአባይ ወንዝ ዋና ገባር ላይ ኢትዮጵያ እየገነባች ባለው አጨቃጫቂ ግድብ ላይ ለዓመታት ሲያደርጉት የነበረውን ድርድር መጀመራቸውን
- ውይይቱ እንደገና የጀመረው ፕሬዝዳንት አብዱልፈታህ ኤል ሲሲ እና የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ በአራት ወራት ጊዜ ውስጥ በ4.6 ቢሊዮን ዶላር በታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ ላይ በሰማያዊ አባይ ላይ ለመስራት ስምምነት ላይ ለመድረስ አላማ እንዳላቸው ባለፈው ወር መግለጻቸውን ተከትሎ እንደሆነ ነው
- ግብፅ ግድቡ ፍላጎቱን ከግምት ውስጥ ሳያስገባ የሚሠራ ከሆነ ከፍተኛ ጉዳት ሊያደርስ እንደሚችል እንደምትሰጋ
- በሕዝብ ብዛት የምትታወቀው የአረብ ሀገራት ሙሉ በሙሉ በናይል ወንዝ ላይ በመተማመን ለእርሻ እና ከ100 ሚሊዮን በላይ ለሚሆኑ ህዝቦቿ የውሃ አቅርቦት እንደምታገኝ እና 85% የሚሆነው የወንዙ ፍሰት መነሻው ከኢትዮጵያ እንደሆነ
- የግብፅ የመስኖ ሚኒስቴር አዲሱን የውይይት ዙር በካይሮ ማስታወቁን የመስኖ ሚኒስትሯ ሃኒ ሰዊላም ግብፅ ግዙፉ ግድብ እንዴት እንደሚሰራ እና እንደሚሞላ ህጋዊ አስገዳጅ ስምምነት እንደምትፈልግ
- የኢትዮጵያ መንግስት ስምምነት ላይ ከመድረሱ በፊት የግድቡን የውሃ ማጠራቀሚያ መሙላት ከጀመረ በኋላ በካይሮ እና በአዲስ አበባ መካከል ያለው ውጥረት መባባሱን
- ለበርካታ ዓመታት የሚዘልቅ ድርቅ ቢከሰት ኢትዮጵያ ምን ያህል ውሃ እንደምትለቅ እና ሦስቱ ሀገራት ወደፊት የሚፈጠሩ አለመግባባቶችን እንዴት እንደሚፈቱ ቁልፍ ጥያቄዎች እንደሚቀሩ
- ኢትዮጵያ በፕሮጀክቱ የመጨረሻ ደረጃ ላይ አስገዳጅ የግልግል ውሳኔን ውድቅ እንዳደረገች
- ኢትዮጵያ አብዛኛው ህዝቦቿ የመብራት እጥረት አለባቸው ስትል ግድቡ አሁን ላይ ለህዝብ ያስፈልጋል እንዳለች
- ሱዳን የጎርፍ አደጋን ለማስወገድ እና የናይል ዋና ገባር በሆነው በብሉ ናይል ላይ የራሷን የሃይል ማመንጫ ግድቦችን ለመጠበቅ ግድቡን በማስተባበር እና በግድቡ ስራ ላይ መረጃ እንድታካፍል ሱዳን እንደምትፈልግ የሚገልጽ ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው ።
Human Rights Watch
- የአውሮፓ ህብረት እና አባላቱ ለኢትዮጵያ ፍትህ ይቆማሉ ወይስ እንዴት ነው በሚል የተነሳ ሀሳብን የሚያሳይ ነው ።
- የተነሱ ነጥቦች
- በትግራይ የትጥቅ ግጭት ከተቀሰቀሰበት ጊዜ አንስቶ፣ የአውሮፓ ህብረት ከኢትዮጵያ መንግስት ጋር ለሚደረገው ግንኙነት ሁሉ አባል ሀገሮቹም እንዲሁ ተጠያቂነት ቁልፍ እንደሆነ መግለጹን
- የጀርመኑ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር አናሌና ባየርቦክ ወደ ኢትዮጵያ ባደረጉት ጉዞ እርቅን ለማስፈን የሰብአዊ መብት ጥሰቶችን መፍታት አስፈላጊ መሆኑን መናገራቸውን
- በሰብአዊ መብቶች ምክር ቤት ለውይይት ሲደረግ ዳኞች የአውሮፓ ህብረት እና አባል ሀገራቱ ወሳኝ ምርመራዎችን መደገፋቸውን እንደሚቀጥሉ
- ከኢትዮጵያ ጋር የተሻለ ግንኙነት ፈልግ እና የኢትዮጵያን በአብዛኛው መስኮት የሚሸፍን የተጠያቂነት እርምጃዎችን ተቀበል፣ ይህም የተጎጂዎችን ታማኝነት ያለው ፍትህ የማግኘት እድል የማያገኙ እንደሆኑ
- የፌደራል መንግስት እና አጋሮቹ ረሃብን እንደ ጦር መሳሪያ ተጠቅመው ትግራይ ውስጥ የዘር ማፅዳት ዘመቻን ተቆጣጥረውታል።
- በ2022 መጨረሻ የተኩስ አቁም ስምምነት ቢደረግም የትግራይን አንዳንድ ክፍሎች የተቆጣጠሩት የኤርትራ ሃይሎች ሰብአዊ አገልግሎትን በማደናቀፍ የአማራ ሃይሎች ከምእራብ ትግራይ ዞን በመጡ የትግራይ ተወላጆች ላይ የዘር ማጽዳት ድርጊቱን እንደቀጠሉ
- በሰሜን ኢትዮጵያ በተፈጠረው ግጭት በገለልተኛ ወገን የተፈፀመውን ግፍና በደል እንዲጣራ መንግስት በፅኑ ተቃውሞ፣ ተአማኒ የሆነ ፍትህና ፍትሃዊ ምላሽ መስጠት አልቻለም። መንግስት የአፍሪካ ህብረትን ጨምሮ ገለልተኛ ምርመራዎችን ለመዝጋት ደጋግሞ ሲሞክር እና ምን አይነት የመብት ዘገባዎች እንዲደረጉ የተፈቀደላቸውን ኃይሉን እና አጋሮቹን ከተጠያቂነት ለመከላከል በሚመስል መልኩ ቁጥጥር አድርጓል።
- እ.ኤ.አ. በ 2021 መጀመሪያ ላይ የጭካኔ ድርጊቶች ሪፖርቶች እየጨመሩ በመጡበት ወቅት መንግስት በመጨረሻ በውሎቹ ላይ ምርመራ ለማድረግ መስማማቱን
- የተባበሩት መንግስታት የሰብአዊ መብት ከፍተኛ ኮሚሽነር ፅህፈት ቤት ከኢትዮጵያ ሰብአዊ መብት ኮሚሽን ጋር ያካሄደውን የጋራ ምርመራ እንደተቀበለ
- ሪፖርት ለመከታተል፣ የተከናወኑ ተግባራትን ሙሉ በሙሉ ማጣራት ባለመቻሉ፣ መንግሥት የማሻሻያ እና የተጠያቂነት እርምጃዎችን የሚቆጣጠር ግብረ ኃይል ማቋቋሙን ነገር ግን ግብረ ኃይሉ ግን ውጤቱን በትግራይ ክልል ውስጥ ይፋ አለማድረጉን የሚገልጽ ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው ።
ሊንክ https://www.hrw.org/news/2023/08/27/will-eu-and-its-members-stand-justice-ethiopia
Xinhua
- ኢትዮጵያ የኢኮኖሚ እድገትን ለማሳደግ ወደ BRICS መግባቷ የፖለቲካ ትብብር ባለሙያዎች ትንተና የሚያሳይ ነው ።
የተነሱ ነጥቦች
- ኢትዮጵያ ወደ BRICS መግባቷ የሀገሪቱን ኢኮኖሚ እድገት ለማሳለጥ እና ከብሪክስ ቤተሰብ ጋር ጠንካራ እና ዘላቂ የሆነ ፖለቲካዊ ትብብር ለመፍጠር እንደሚያግዝ ይጠበቃል ሲሉ ኢትዮጵያውያን ባለሙያዎች መግለጻቸውን
- የብሪክስ መሪዎች ስድስት ሀገራት ማለትም አርጀንቲና፣ ግብፅ፣ ኢትዮጵያ፣ ኢራን፣ ሳዑዲ አረቢያ እና የተባበሩት አረብ ኢምሬትስ ቡድኑን እንዲቀላቀሉ ለመጋበዝ መስማማታቸውን አባልነታቸውም 2024 ጀምሮ ተግባራዊ እንደሚሆን
- በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ተባባሪ ፕሮፌሰር የሆኑት አቶ በለው ደምሴ በቅርቡ በሰጡት ቃለ ምልልለስ ከእነዚህ አገሮች ጋር መስራታችን የውጭ ቀጥታ ኢንቨስትመንትን በመሳብ የኢኮኖሚ እድገታችንን እንደሚያሳድግ
- ኢትዮጵያ ከ BRICS ጋር የምትሰራው ትብብር ሊያመጣ የሚችለውን ጥቅም ያጎሉ ፕሮፌሰሩ ትብብሩ በሀገሪቱ ውስጥ እና ከአጎራባች ሀገራት ጋር ያለውን ግንኙነት ወደ ላቀ ደረጃ ለማሸጋገር ንግድን ለማሳለጥ፣ ቀጠናዊ ውህደትን የሚያበረታታ እና አዳዲስ የኢኮኖሚ እድሎችን ለመፍጠር ያስችላልማለታቸውን
- አቶ ደምሴ በቀጣይም ኢትዮጵያ የግብርናውን ዘርፍ ለማዘመን፣ ምርታማነትን ለማሳደግ እና የምግብ ምርትና ስርጭትን ለማሻሻል የ BRICS አገሮችን የተራቀቁ የግብርና ቴክኖሎጂዎችን እና ዕውቀትን በመጠቀም ዓላማዋን አፅንዖት መስጠታቸውን
- ኢትዮጵያ ወደ BRICS መግባቷ የቡድኑን ተፅእኖ ሊያሰፋና ሊደርስ ይችላል ብሎ እንደሚያምን
- ኢትዮጵያ በፍጥነት በማደግ ላይ ያለ ኢኮኖሚ ያላት አፍሪካዊ ሀገር እንደመሆኗ ለመድረክ የጋራ ጥንካሬ የበኩሏን አስተዋፅዖ እንድታበረክት እና ለአፍሪካ አህጉር አዲስ እይታ ማምጣት እንደምትችል ሲሉም አቶ ደምሴ መጠቆማቸውን
- በኢትዮጵያ ሲቪል ሰርቪስ ዩኒቨርሲቲ ረዳት ፕሮፌሰር ሙከርም ሚፍታህ “ኢትዮጵያ በምስራቅ አፍሪካ እና በአፍሪካ በአጠቃላይ የፖለቲካ መልህቅ ሆና በማገልገል BRICS በአፍሪካ አህጉር ላይ የምዕራቡ ዓለም የበላይነትን ለመቋቋም ትረዳለች” ሲሉ እንደሚስማሙ የሚገልጽ ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው
ሊንክ https://english.news.cn/20230828/11c9274550fe4355b24a58655c9096cf/c.html
Ahram Online
- ኢትዮጵያ ግድቡ ላይ ከግብፅ እና ከሱዳን ጋር በሚደረገው ውይይት ‘በሰላማዊ’ መደምደሚያ ላይ ለመድረስ እንደምትሰራ እንደገለጸች የሚያሳይ ነው ።
የተነሱ ነጥቦች
- በታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ ላይ ካይሮ ከኢትዮጵያ እና ካርቱም ጋር የተፈጠረውን አለመግባባት ለመፍታት አዲስ የውይይት መድረክ እንደስተናገደች
- ኢትዮጵያ በታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ ላይ በሰላማዊ መንገድ እንዲጠናቀቅ ጥረቷን እንደምትቀጥል እንደገለጸች የሚገልጽ ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው ።
ሊንክ https://english.ahram.org.eg/Category/1/1234/Egypt/Ethiopia-says-will-work-to-reach-‘amicab.aspx
Anadolu Ajansı
- ኢትዮጵያና ግብፅ በአወዛጋቢው የአባይ ግድብ ላይ ድርድር መጀመራቸውን የሚያሳይ ነው ።
- የተነሱ ነጥቦች
- ግብፅ፣ ኢትዮጵያ እና ሱዳን በዓባይ ወንዝ ዋና ገባር ላይ በሚገነባው የግድብ ፕሮጀክት ላይ ከሁለት ዓመታት በላይ ከተቋረጠ በኋላ መቀጠላቸውን
- የግብፅ የውሃ ሃብትና መስኖ ሚኒስቴር “በታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ ላይ የሚደረገው ድርድር ዛሬ በካይሮ እንደቀጠሉ
- ባለፈው ወር የግብፅ ፕሬዝዳንት አብዱልፈታህ አል ሲሲ እና የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ በካይሮ የሱዳን ጎረቤቶች የመሪዎች ጉባኤ ላይ ግድቡን መሙላት እና ማስኬጃ ህጎችን በተመለከተ ድርድር እንዲቀጥል መስማማታቸውን
- የውሃ ሃብትና መስኖ ሚኒስትር ሃኒ ሰዊላም ግድቡ መሙላት እና ማስኬጃ ደንቦች ላይ ሚዛናዊ እና ህጋዊ አስገዳጅ ስምምነት የሶስቱን ሀገራት ጥቅምና ፍላጎት የሚያረጋግጥ ስምምነት ላይ መድረስ አስፈላጊ መሆኑን እንዳሰመሩበት
- ግብፅ የሶስቱንም ሀገራት ፍላጎት የሚያሟሉ እና አስፈላጊው ሚዛናዊ ስምምነት ላይ ለመድረስ የሚያስችሉ በርካታ ቴክኒካዊ እና ህጋዊ መፍትሄዎች አሉ ብላ ታምናለች ማለታቸውን
- አዲሱ የድርድር ዙር ኢትዮጵያ በአፍሪካ ህብረት ስፖንሰርነት ከግብፅ ጋር በሚያዝያ 2021 በግድቡ ኘሮጀክቱ ላይ ስምምነት ላይ ለመድረስ አራተኛውን የህዳሴ ግድብ ሙሌት እያካሄደች ባለችበት ወቅት እንደሆነ
- ግብፅ እና ኢትዮጵያ የዓባይ ወንዝ ገባር በሆነው በብሉ ናይል ላይ በግድቡ ላይ ለዓመታት የዘለቀው ውዝግብ ውስጥ መግባታቸውን
- ግብፅ ግድቡ ከአባይ የውሃ ድርሻዋ ላይ የህልውና ስጋት አድርጋ በመመልከት ኢትዮጵያ በግድቡ አሞላል እና ስራ ላይ አስገዳጅ ስምምነት ላይ እንድትደርስ እንደምትፈልግ
- ኢትዮጵያ ግድቡን ለልማት ሒደቷ ወሳኝ አድርጋ በማየት በግብፅ እና በሱዳን የውሃ ድርሻ ላይ ምንም አይነት ጉዳት እንደሌለው እንደምትናገር የሚገልጽ ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው
ሊንክ https://www.aa.com.tr/en/africa/egypt-ethiopia-resume-negotiations-on-disputed-nile-dam/2977368
About Post Author
