የኢትዮጵያን ወቅታዊ ሁኔታዎች በተመለከተ በዓለማቀፍ ሚድያዎች የወጡ የተመረጡ ዘገባዎች
The North Africa Post
- የመንግስት ሰራዊት እና በአማራ ክልል ፋኖ ነኝ ብሎ እራሱን ያደራጀ ሀይል ጋር የነበረው ግጭት ከፍተኛ ቀውስ እንደነበረ የሚያሳይ ነው ።
የተነሱ ነጥቦች
- በኢትዮጵያ ለዓመታት የዘለቀው ሁከትና ብጥብጥ እና የትጥቅ ግጭት በመላ ሀገሪቱ በሚገኙ ክልሎች ለቁጥር የሚያዳግቱ በደሎች እንደተፈጸመ
- የኢትዮጵያ ጦር እና ፋኖ በመባል የሚታወቁት ታጣቂዎች በሀገሪቱ ያሉትን ሁሉንም የክልል ልዩ ሃይሎች ፈርሶ ለማዋሃድ ማቀዱን ተከትሎ በተለያዩ የአማራ ክልል ከተሞች ግጭት መፈጠሩን
- ጦርነቱ ባለፉት ሳምንታት ተባብሶ የቀጠለ ሲሆን በሰላማዊ ሰዎች ላይ ጉዳት መድረሱን መረጃዎች እንደሚያመለክቱ
- የፌደራል መንግስት ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ የመጣውን ሁከትና ጭቆና በመቃወም ምላሽ መስጠቱን
- የኢትዮጵያ ፌዴራል ካቢኔ ለስድስት ወራት የሚቆይ የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ በማወጅ የአማራ ክልልን በወታደራዊ ኮማንድ ፖስት ተጠሪነቱ ለጠቅላይ ሚኒስትሩ ማቅረቡን
- ቀደም ሲል በጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ አስተዳደር የወጡ የአስቸኳይ ጊዜ አዋጁ የጅምላ እስራት፣ የዘፈቀደ እስራት፣ በፖለቲካዊ ክስ እና በእንቅስቃሴ እና ግንኙነት ላይ ህገ-ወጥ ገደቦችን እንዳስከተለ
- የአስቸኳይ ጊዜ አዋጁ አሁንም ከፓርላማ ይሁንታ የሚያስፈልገው ቢሆንም፣ አሁን ያለው ጽሑፍ መሠረታዊ መብቶችን ሊጎዱ በሚችሉ የተለያዩ እርምጃዎች ላይ ሰፊ ገደቦችን መያዙን
- ያለፍርድ ቤት ትዕዛዝ በወንጀል የተጠረጠሩ ሰዎችን በቁጥጥር ስር ለማዋል፣ የሰዓት እላፊ ገደብ የመጣል፣ የህዝብ ስብሰባዎችን የመከልከል እና ያለፍርድ ቤት ፍተሻ ለማድረግ ለመንግስት ሰፊ ስልጣን እንደሚሰጥ
- በአሁኑ ጊዜ በአማራ ብቻ የተወሰነ ቢሆንም፣ መግለጫው እንደ አስፈላጊነቱ በማንኛውም የአገሪቱ አካባቢ ሊስፋፋ እንደሚችል
- በሀገሪቱ ርዕሰ መዲና አዲስ አበባ የሚገኘው የፌደራል ፖሊስ የተቃዋሚ ፓርቲ አባል እና የገዥውን ፓርቲ እና የአማራ ክልል መንግስት እርምጃዎችን በመቃወም ተቃዋሚ የሆኑትን ክርስቲያን ታደለን በቁጥጥር ስር ማዋሉን
- ብጥብጡ እየጨመረ ቢሄድም የኢትዮጵያ አህጉራዊ እና ዓለም አቀፋዊ አጋሮች በዝምታ ማለፋቸውን
- መንግስት ግጭት በተከሰተባቸው አካባቢዎች ሰላማዊ ዜጎችን እንዲጠብቅ እና መሰረታዊ መብቶችን እንዲያከብር በኃይል ማሳሰብ እንዳለባቸው
- በመላ ሀገሪቱ ለዓመታት ከዘለቀው የመብት ቀውሶች በኋላ፣ የሚመለከታቸው መንግስታት ፍተሻቸውን እና ግፊታቸውን የሚያቃልሉበት ጊዜ አሁን እንዳልሆነ የሚገልጹት ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው ።
ሊንክ https://www.hrw.org/news/2023/08/09/deepening-crisis-ethiopias-amhara-region
Africa News
- የኢትዮጵያ ሰራዊት ወደ አማራ ክልል እየገሰገሰ እንደሆነ የሚገልጽ ነው ።
የተነሱ ነጥቦች
- የኢትዮጵያ ጦር በአማራ ክልል በሚገኙ ሚሊሻዎች ላይ ጦርነቱን እያጠናከረ መሆኑን አጃንስ ፍራንስ ፕሬስ ያነጋገራቸው ነዋሪዎች መግለጻቸውን እና የአካባቢው መንግስት ማምሻውን ወደ “አንፃራዊ ሰላም” እንደተመለሰ መናገራቸውን
- የኢትዮጵያ አየር መንገድ ወደ ክልል ርዕሰ መዲና ባህርዳር እና ጎንደር በረራውን እንደሚጀምር ማስታወቁን እና የሌሎቹ ሁለቱ ኤርፖርቶች ላሊበላ እና ደሴ አገልግሎት እንደተቋረጠ መታወቁን
- በሰሜን ኢትዮጵያ የሚገኘው የአማራ ክልል፣ በትግራይ ክልል አጎራባች ክልል የነበረው አስከፊ ግጭት ካበቃ ከዘጠኝ ወራት በኋላ በደረሰው ግጭት ምክንያት በአማራ ክልል አስቸኳይ ጊዜ አዋጅ ውስጥ እንደሚገኝ
- በትግራይ ክልል በነበረው ግጭት ላይ ብሄርተኛው የፋኖ ሚሊሻን ጨምሮ የአማራ ሃይሎች የመንግስት ቁልፍ አጋር እንደነበሩ
- ነገር ግን ጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ ባለፉት አስራ አምስት አመታት በበርካታ ክልሎች የተፈጠሩትን “ልዩ ሃይሎችን” ለመበተን ማሰቡን ካስታወቁ በኋላ ከሚያዝያ ወር ጀምሮ ውጥረቱ መፈጠሩን እና የአማራ ብሄርተኞች መንግስት ክልላቸውን ማዳከም እንደሚፈልግ መናገራቸውን
- ከበርካታ ቀናት የእርስ በርስ ግጭት በኋላ የፌደራል ሃይሎች በተለያዩ የክልሉ አካባቢዎች በመግባታቸው አሁን ላይ የፋኖ ቡድን ወደ ኋላ እየተመለሱ እንደሆነ
- የአማራ ክልል መንግስት ማምሻውን በሰጠው መግለጫ አንፃራዊ ሰላምና መረጋጋት” መመለሱን ገልጾ፣ ሰራዊቱ “በጽንፈኞች” ላይ “ተገቢ እርምጃ” መውሰዱን መግለጹን
- በላሊበላ ከተማ “ፋኖዎች ከተማዋን ለቀው ጫካ ገብተዋል” ያሉት ደግሞ የአካባቢው ነዋሪ አቶ አያሌው በከተማዋ ምንም አይነት እንቅስቃሴ እንዳልነበረ መናገራቸውን እና አሁን ላይ የምንሰማው የከባድ መሳሪያ ድምጽ ብቻ ነው ሲሉም መግለቃቸውን የሚገልጹት ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው ።
ሊንክ https://www.africanews.com/2023/08/09/ethiopia-army-advances-in-amhara-authorities/
Al Jazeera
- በመንግስት ሰራዊት እና ከፋኖ ቡድን ጋር የተፈጠረው የችግር መንስኤው ምንድን ነው የሚል አጀንዳ ነው ።
የተነሱ ነጥቦች
- በአጎራባች ትግራይ ክልል ለሁለት አመታት የዘለቀው አስከፊ ጦርነት ካበቃ ከዘጠኝ ወራት በፊት በኢትዮጵያ ሰሜናዊ የአማራ ክልል ከፍተኛ ጦርነት መካሄዱን
- የፌደራል መንግስት በመላ ኢትዮጵያ የክልል ሃይሎችን እያፈራረሰ መሆኑን ይፋ ካደረገበት ከሚያዝያ ወር ጀምሮ ውጥረቱ እየጨመረ ሲሆን ይህ እርምጃ ክልላችንን ያዳክማል ባሉት የአማራ ብሄርተኞች ተቃውሞ መቀስቀሱ እንደሚታወስ
- በጦር ኃይሉ እና በሚሊሻ ተዋጊዎች መካከል ከቀናት ጦርነት በኋላ፣ የአማራ ክልል ዋና ዋና ከተሞች ከአካባቢው ሚሊሻዎች “ነጻ” መወሰናቸውን የኢትዮጵያ መንግሥት መግለጹን
- በተፈጠረው አለመረጋጋት የሟቾች ቁጥር ይፋ ባይሆንም የሆስፒታል ዶክተሮች ግን ብዙ ሰላማዊ ሰዎች መሞታቸውንና መቁሰላቸውን መናገራቸውን
- የጠቅላይ ሚንስትር አብይ አህመድ መንግስት ባለፈው ሳምንት በአማራ ክልል ለስድስት ወራት የሚቆይ የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ በማወጅ በስድስት ከተሞች የሰዓት እላፊ መታወጁን
- የኢትዮጵያ ብሄራዊ መከላከያ ሰራዊት በመባል የሚታወቁት የፌደራል ሃይሎች በአካባቢው የፋኖ ሚሊሻዎችን ሲፋለሙ መቆየታቸውን
- ፋኖ ከአካባቢው ህዝብ በጎ ፍቃደኞችን የሚስብ ምንም በይፋ የታወቀ የማዘዣ መዋቅር የሌለው ኢመደበኛ ሚሊሻ እንደሆነ
- ፋኖ ያን ያህል የታጠቀ ወይም የተደራጀ ባይሆንም ትግሉ ሰፊ ድጋፍ ካገኘ አሁንም ለመንግስት ከፍተኛ ስጋት ሊሆን እንደሚችል መግለጻቸውን የሚገልጹት ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው ።
ሊንክ https://www.aljazeera.com/news/2023/8/10/whats-behind-the-crisis-in-ethiopias-amhara-region-a-simple-guide
Arab News
- የሳውዲው ንጉስ ሳልማን አብዱላዚዝ ለኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚኒስትር መልእክት መላካቸውን የሚያሳይ ነው ።
የተነሱ ነጥቦች
- የሳውዲ አረቢያ ንጉስ ሳልማን አብዱላዚዝ የሁለትዮሽ ግንኙነት እና የጋራ ትብብርን በሚመለከት ለጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ አሊ የቃል መልዕክት መላካቸውን
- መልዕክቱን ያስተላለፉት የሮያል ፍርድ ቤት አማካሪ አህመድ ቢን አብዱላዚዝ ካትታን በጠቅላይ ሚኒስትሩ አዲስ አበባ ባደረጉት የአቀባበል ስነ ስርዓት ላይ ነው ሲል የሳዑዲ ፕሬስ ድርጅት መግለጹን
- ካትታን እና ጠቅላይ ሚኒስትሩ የሁለትዮሽ ትብብርን በተለያዩ መስኮች እና አህጉራዊ እና ዓለም አቀፍ ለውጦችን ማሳደግ በሚቻልበት ሁኔታ ላይ መወያያታቸውን እና በውይይቱ በኢትዮጵያ የሳዑዲ አረቢያ አምባሳደር ፋህድ አል ሁማዳኒ መገኘታቸውን የሚገልጹት ዋና ዋና ነጥቦች ናቸው ።
ሊንክ www.arabnews.com/node/2352491/saudi-arabia
About Post Author
