የኢትዮጵያን ወቅታዊ ሁኔታዎች በተመለከተ በዓለማቀፍ ሚድያዎች የወጡ የተመረጡ ዘገባዎች

ጥር 5 ፣ | 2015 ዓ.ም – Jan 13 | 2023

France 24

የፈረንሳይና የጀርመን የውጭ ጉዳይ ሚኒስትሮች የትግራይን ሰላም መውረድ እያወደሱ መሆኑን የሚገልጽ የቪዲዮ ዘገባ ነው ።

የተነሱ ነጥቦች

የፈረንሳይ እና የጀርመን የውጭ ጉዳይ ሚኒስትሮች የጋራ ጉብኝት ባደረጉ ወቅት ባለፈው አመት የተፈረመው የኢትዮጵያ የሰላም ስምምነት ስኬት ለሁለት አመታት ያስቆጠረውን ጦርነት ያስቆመው መሆኑ ማወደሳቸውን ።
የፈረንሣይቷ ካትሪን ኮሎና እና የጀርመኗ አናሌና ባየርቦክ ጉዞ የተጀመረው የትግራይ አማፂያን ከባድ መሳሪያቸውን ማስረከብ ከመጀመራቸውን ይፋ ካደረጉ ከአንድ ቀን በኋላ እንደሆነ ነው ።
የፈረንሳይ ኮሎና ከቤርቦክ ጋር በተደረገው ጋዜጣዊ መግለጫ ላይ ይህ ስመምነት እንዲቀጥል የምናበረታታው በደስታ መቀበላችንን ነው ።
ውጭ ጉዳይ ሚንስትሮቹ የኤርትራ ጦር ከትግራይ መቼ ይወጣል የሚል ጥያቄ እንዳነሱ የዘገበው ደሞ የፈረንሳይ ቴሌቪዥን ነው።
ጦርነቱ ቆሟል እርዳታ ላልደረሱት ክልሎች መድረስ ችሏል ትጥቅ መመለስ በአማፂያን መጀመሩን ።
ጥንዶቹ በሁለት ቀናት ጉብኝት ከጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ ጋር የተገናኙ ሲሆን ከሌሎች ሚኒስትሮች እንዲሁም ከአፍሪካ ህብረት ባለስልጣናት እና የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ጋር እንደሚመክሩ ነው።
የ FRANCE 24 እንደዘገበው የአለም አቀፍ ጉዳዮች አርታኢ አንጄላ ዲፍሊ የሚኒስትሮች ጉብኝት የአውሮፓ ህብረትን ወክለው እንደተደረጉ ሊቆጠር ይችላል ማለታቸውን ።
በኢትዮጵያ መንግሥት የአውሮፓ ኅብረት ወደ ትግራይ አማፂያን ያዘንባላል የሚል አመለካከት ነበረው ይህ የሆነበት ምክንያት የአውሮፓ ኅብረት እገዳው ወደዚያ ክልል ሰብዓዊ እርዳታ ለማድረስ በነበረበት ወቅት በጣም ይጮሃል ስለዚህ የአውሮፓ ኅብረት ይህንን ለመዋጋት ከፍተኛ ፍላጎት እንዳለው ።
ዲፍሊ እንደተናገረው የሀገሪቱን የኤሌክትሪክ ኔትወርክ መልሶ ለመገንባት እና የግብርናውን ዘርፍ ለማሳደግ ለሚደረገው የገንዘብ ድጋፍ እና የሰላም ስምምነቱን ለማስቀጠል የአውሮፓ ህብረት የመሸጋገሪያ የፍትህ ዘዴ ተግባራዊ እንደሚሆን ተስፋ ማድረጉን ።
እንደ ጦር ወንጀሎች እና በሰው ልጆች ላይ የሚፈጸሙ ወንጀሎች እና መሰል ክሶች በአግባቡ እንዲፈቱ ምክንያቱም እንዲህ ዓይነት ጉዳይ ካልተከሰተ የሰላም ስምምነት የሚጸናበት ምንም መንገድ የለም ማለታቸውን ።
ሚኒስትሮቹ ዩክሬን ለኢትዮጵያና ለሶማሊያ የተለገሰ 50,000 ቶን ስንዴ የተካሄደውን የዓለም የምግብ ፕሮግራም ማከፋፈያ ማዕከል መጎብኘታቸውን ።
በጥቃት ላይ የምትገኘው ዩክሬን ይህንን እህል ለኢትዮጵያ ስትለግስ እና ጀርመን እና ፈረንሳይ የዩክሬን እህል ልገሳን እዚ በማደራጀት እና በገንዘብ እየደገፈች መሆኗ አስደናቂ ነው ሲሉ ቤርቦክ መግለፃቸውን ።

ሊንክ https://www.france24.com/en/africa/20230112-french-german-foreign-ministers-arrive-in-ethiopia

The Economist

በኢትዮጵያ ትግራይ ክልል ያለው ጦርነት ማብቃቱን ነገር ግን ጥልቅ ጥፋቶች ተፈጽመው ማለፉን የሚገልጽ ዘገባ ነው ።

የተነሱ ነጥቦች

በህዳር 2020 የኢትዮጵያ የእርስ በርስ ጦርነት ከጀመረ ከቀናት በኋላ የኢትዮጵያ ወታደሮች የ12 አመት ልጁን ከፊት ለፊቱ መግደላቸውን ።
ህይወቱን በመፍራት በጦርነቱ መሃል ያለውን የትግራይን ክልል ለቆ ወደ ሱዳን በማቅናት ባለቤቱንና ቀሪዎቹን ሶስት ልጆቹን ትቶ በሰላም መሄዱን ።
ነገር ግን ከአጎራባች የአማራ ክልል ታጣቂዎች ብዙም ሳይቆይ ቤታቸውን በመንጠቅ በከባድ መኪና አስገድደው ወንዙን አቋርጠው ወደ መሃል ትግራይ መድረሳቸውን ።
በህዳር ወር የተፈረመው የሰላም ስምምነት ፍስሃ እና በሺዎች የሚቆጠሩ ወደ ቤታቸው ሊመለሱ ይችላሉ የሚል ተስፋ እንደፈጠረ ነው ።
ምናልባትም በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ በቦምብ፣ በጥይት ወይም በጦርነት ምክንያት በተከሰተ ረሃብና በሽታ ሞት ምክንያት የሆነውን የትግራይን ጦርነትም ሆነ በፌዴራል ኃይሎች መክበብ አሁን ላይ ማቆሙን ።
በኢትዮጵያ መንግስት እና በህወሓት መካከል ያለውን ግንኙነት በማደስ ስምምነቱ ምናልባትም በሰፊው ክልል ያለውን ጥምረት አንድ እያረገ መገኘቱን ነው ።

ሊንክ https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2023/01/12/ethiopias-war-in-tigray-has

Reuters

የአማራ ታጣቂዎች ከትግራይ ክልል ለቀው መውጣታቸውን የኢትዮጵያ ብሄራዊ መከላከያ ሰራዊት ማስታወቁን የሚገልጽ ዘገባ ነው ።

የተነሱ ነጥቦች

በትግራይ አጎራባች ክልል ለሁለት ዓመታት በዘለቀው ጦርነት የፌደራል ወታደሮችን በመደገፍ የተዋጉት የኢትዮጵያ የአማራ ክልል ሃይሎች በአፍሪካ ህብረት በሚደገፈው የተኩስ አቁም ስምምነት መሰረት መልቀቃቸውን ሰራዊቱ ማስታወቁን ።
የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ መንግስት እና የህወሓት ሀይል የተባለው በሽምቅ ሃይል የተቀየረ የፓለቲካ ድርጅት ህዳር 2 ድርድርን ተከትሎ ትግሉን እንዲያቆም መስማማቱን ።
እለት ከባድ መሳሪያቸውን ማስረከብ የጀመሩትን የትግራይ ተወላጆች ትጥቅ ከማስፈታት ጎን ለጎን የአማራን ሃይል መልቀቅ ትግሉን ተግባራዊ ለማድረግ ቁልፍ እርምጃ ነው።
በመንግስት እና በትግራይ ባለስልጣናት መካከል በተፈጠረው አለመግባባት የተነሳው ግጭት በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ ረሃብ መሰል ሁኔታዎችን መፍጠሩን እና በአስር ሺዎች የሚቆጠሩትን መግደሉን በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ በትግራይ ክልል መፈናቀላቸውን ።
ከ መንግስት ጋር በመሆን አገራዊ ተልዕኮ ይዞ የነበረው የአማራ ክልል ልዩ ሃይል በስምምነቱ መሰረት ከአካባቢው ለቆ መውጣቱን የኢትዮጵያ ብሄራዊ መከላከያ ሰራዊት ዛሬ ረፋድ ላይ በሰጠው መግለጫ ማስታወቁን ።
የአማራ ክልል አስተዳደር ቃል አቀባይ አቶ ግዛቸው ሙሉነህ እና የትግራይ ሃይል ቃል አቀባይ አቶ ጌታቸው ረዳ ለቀረበላቸው ጥያቄ ወዲያውኑ ምላሽ አለመስጠታቸውን ።
ወደ ትግራይ የመሠረታዊ አገልግሎቶች መመለስ፣ የሰብዓዊ እርዳታ መልሶ ማቋቋም እና ከጎረቤት ኤርትራ ወታደሮቹ ከኢትዮጵያ ጦር ጋር አብረው ሲዋጉ የነበሩትን ወታደሮች ማስወጣትም የስምምነቱ ዋና አካል እንደሆነ ነው ።
የኤርትራ ወታደሮች ባለፈው ወር መገባደጃ ላይ ከተለያዩ የትግራይ ዋና ዋና ከተሞች መውጣት እንደጀመሩ ነገር ግን እነዚያን ከተሞች ሙሉ በሙሉ ለቀው አልወጡም ሲሉ ነዋሪዎቹ የገለፁ ሲሆን ለመልቀቅ ማሰቡም ሆነ አለመፈለግ ግልፅ እንዳለሆነ ነው ።
የዕርቀ ሰላሙ አባል ያልሆነችው ኤርትራ ወታደሮቿ ትግራይን ለቀው ይውጡ ባይሆን በሚለው ጉዳይ ላይ አስተያየት ከመስጠት መቆጠባቸውን ።
የአማራ ታጋዮች ሠራዊቱን ለመደገፍ በህዳር 2020 ወደ ትግራይ ክልል መግባታቸውን እና በታሪክ የኛ ነው የሚሉትን የምዕራብ ትግራይ ግዛትም መያዛቸውን ።
የአማራ ጦር ከምዕራቡ ግዛት ሙሉ በሙሉ እንዳልወጣ መሆኑን እና ለረጅም ጊዜ የዘለቀው የግዛት ውዝግብ ዘላቂ ሰላም ለማምጣት ያለውን ተስፋ ሊያሳጣው እንደሚችል ባለሙያዎች እንደሚናገሩ ።