ኢትዮጵያን ወቅታዊ ሁኔታዎች በተመለከተ በዓለማቀፍ ሚድያዎች የወጡ የተመረጡ ዘገባዎች

መስከረም 22፣ 2017 ዓ.ም Oct. 2/2024

Daily parliament times

የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ እና የፓኪስታን እስላማዊ ሪፐብሊክ የህዝብ ለህዝብ ግንኙነትን ለማሳደግ በወጣቶች የአመራር ልውውጥ ላይ ያተኮረ ውይይት ማድረጋቸውን። በዚህ ውይይት ላይ የተሳተፉት የኢፌዴሪ አምባሳደር ዶክተር ጀማል በከር እና የፓኪስታን የወጣቶች ፕሮግራም ሊቀመንበር ራና ማሽሁድ ወጣቶችን በዘመናዊ የቴክኖሎጂ ስልጠና ማብቃት ላይ አፅንዖት መስጠታቸውንና ሁለቱም ሀገራት አላማቸው አንዳቸው ከሌላው ልምድ በመማር ኢኮኖሚያዊ ትስስርን ማሳደግን በተለይም በአይቲ አገልግሎቶች እንደሆነ የተነሳበት እንደሆነ ያብራራል።

ዋና ዋና ነጥቦች

ወጣቶችን ማጎልበት፡ በቴክኖሎጂ ስልጠና በወጣቶች ላይ ኢንቨስት ማድረግ ለሁለቱም ሀገራት እድገት ወሳኝ ነው። ይህ የበለጠ የሰለጠነ የሰው ሃይል፣ የኢኮኖሚ እድገትን እና ፈጠራን እንደሚያመጣ
የጋራ መማማር፡- ኢትዮጵያና ፓኪስታን በተለይም በቴክኖሎጂና በኢኮኖሚ ማሻሻያ መልካም ተሞክሮዎችን በመለዋወጥ የልማት የትብብር አካሄድን በመፍጠር ተጠቃሚ ሊሆኑ እንደሚችሉ
የኤኮኖሚ ዕድገት እምቅ አቅም፡- ኢትዮጵያ ለአይቲ አገልግሎት የሰጠችው ትኩረት ለፓኪስታን ሥራ ፈጣሪዎች ጉልህ እድሎችን ይሰጣል፣ ይህም ድንበር ዘለል ኢንቨስትመንቶችን አስፈላጊነት እንደሚያሳዩ
የኢንቨስትመንት እድሎች፡- በቅርቡ በአዲስ አበባ የሚካሄደው የነጠላ አገር ኤግዚቢሽን የፓኪስታን ቢዝነሶች የአፍሪካን ገበያ እንዲያስሱ ግብዣ ሲሆን ይህም እያደገ ያለውን የኢኮኖሚ አጋርነት እንደሚያሳይ
የአመራር እውቅና፡ በጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ የኢትዮጵያ እድገት እውቅና መስጠቱ ውጤታማ አመራር በአገራዊ እድገት ላይ ያለውን ተፅእኖ እንደሚያሳይ

ሊንክ https://www.dailyparliamenttimes.com/2024/10/02/ethiopia-and-pakistan-plan-youth-delegation-exchanges-to-boost-people-to-people-relations/

Amnesty

አምነስቲ ኢንተርናሽናል ከሴፕቴምበር 28 ቀን 2024 ጀምሮ በኢትዮጵያ የአማራ ክልል መንግስት ምሁራንን ጨምሮ በመቶዎች የሚቆጠሩ ኢላማ እየተደረጉ የዘፈቀደ እስራት እየተፈጸመባቸው እንደሆነ ። የምስራቅ እና ደቡብ አፍሪካ ክልላዊ ዳይሬክተር ቲጌሬ ቻጉታህ እነዚህ እርምጃዎች የህግ የበላይነትን መጣስ ሲሉ ማውገዛቸውንና ፣ ባለስልጣናት ህጋዊ አካሄዶችን አለመከተላቸውን መግለጫቸውን ። ሁኔታው ሃሳብን በነጻነት የመግለጽ መብት ላይ በተለይም በጋዜጠኞች እና በሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ላይ ከፍተኛ ስጋት እንደሚፈጥር ጭምር የተነሳበትን ይትነትናል።

ዋና ዋና ነጥቦች

የህግ የበላይነት መሸርሸር፡ እየተካሄደ ያለው እስር የመንግስት ባለስልጣናት ከህጋዊ ደረጃዎች ይልቅ ጭቆናን በማስቀደም ህዝቡ በአስተዳደር ላይ ያለውን አመኔታ የሚያሳጣበትን አሳሳቢ አካሄድ እንደሚያሳይ
.ያለፍርድ ማሰር፡ ያለ ፍርድ ቤት ማዘዣ በቁጥጥር ስር መዋል የስርአቱን የህግ ደንብ መጣሱን የሚያመለክት ሲሆን ይህም የጸጥታ ሃይሎች የሚወስዱት የዘፈቀደ ስልጣን ስጋትን እንደሚፈጥር
የአካዳሚክ ትምህርትን ማነጣጠር፡ የአካዳሚክ ምሁራኖች መታሰር በህብረተሰቡ ውስጥ የሚቃወሙ ድምፆችን ለማፈን እና ትችት አስተሳሰቦችን ለማፈን መሞከሩን ያሳያል ይህም በትምህርት እና በአእምሮ ነጻነት ላይ የረዥም ጊዜ ተጽእኖ እንደሚኖረው
የድምፅ መውጣት፡- በመንግስት ግፊት የወሳኝ ድምጾች መሰደዳቸው ተጠያቂነትን እና ግልፅነትን ስለሚቀንስ የሰብአዊ መብት ረገጣን ለመመዝገብ አስቸጋሪ እንደሚያደርገው
አስቸኳይ ማሻሻያ ያስፈልጋል፡ ⚡ የአምነስቲ አፋጣኝ የተሃድሶ ጥሪ የኢትዮጵያ ባለስልጣናት ሰብአዊ መብቶችን ማክበር፣ የህግ የበላይነትን ማስከበር እና የህዝብን አመኔታ መመለስ አስፈላጊ መሆኑን አጉልቶ እንደሚያሳይ

ሊንክ https://www.amnesty.org/en/latest/news/2024/10/ethiopia-mass-arbitrary-detentions-in-amhara-region-deepen-erosion-of-rule-of-law/

Reuters

ኢትዮጵያ እ.ኤ.አ. በታህሳስ 2023 ውድቅ ካደረገች በኋላ በታህሳስ ወር ከአበዳሪ ሀገራት ጋር ባለው የዕዳ መልሶ ማዋቀር ስምምነት ላይ ተጨባጭ እድገት እንደምትጠብቅ በማንሳት መንግስት ከአበዳሪዎች ጋር ስምምነቶችን መደበኛ ለማድረግ ያለመ እንደሆነና ይህ በንዲህ እንዳለ አይኤምኤፍ በድርድር እንደማይሳተፍ መግለጹን ይህም የሆነው ኢትዮጵያ በዋነኛነት ለቻይና እና ለሳውዲ አረቢያ ከፍተኛ የዕዳ ጫና ስላለባት እንደሆነ የተነሳበት ነው።

ዋና ዋና ነጥቦች

የዕዳ መልሶ ማዋቀር የጊዜ መስመር – ኢትዮጵያ እስከ ታህሳስ ወር ድረስ ተጨባጭ እድገትን የማሳካት አላማ ከበርካታ አበዳሪዎች ጋር ውስብስብ ድርድርን በምታደርግበት ወቅት የፋይናንስ ሁኔታዋን አጣዳፊነት እንደሚያሳይ
የኢኮኖሚ አውድ – የሀገሪቱ የቅርብ ጊዜ ጉድለት በአፍሪካ ሀገራት ውስጥ እየጨመረ ያለውን የገንዘብ ችግር አጉልቶ ያሳያል። ይህ ሁኔታ የወደፊት ጉድለቶችን ለማስወገድ ስልታዊ የኢኮኖሚ ፖሊሲዎች አስፈላጊነትን እንደሚያጎላ
IMF’s ሚና – አይኤምኤፍ ከድርድር በመታቀብ፣ ኢትዮጵያ የዕዳ ቀውሷን በራሷ መፍታት አለባት፣ ይህም በኢኮኖሚ አስተዳደር ውስጥ በራስ የመተማመን ለውጥ ሊኖር እንደሚችል እንደሚያሳይ
የሁለትዮሽ ዕዳ ቅንብር – ለቻይና እና ለሳውዲ አረቢያ ያለው ከፍተኛ ዕዳ ጂኦፖለቲካዊ ጉዳዮችን ያስነሳል, ይህም ወደፊት ግንኙነት እና የኢንቨስትመንት ፍሰት ወደ ኢትዮጵያ ላይ ተጽእኖ ሊያሳድር እንደሚችል
የታቀዱ የማስያዣ ውሎች – ከ 5% ኩፖን ጋር አዲስ ቦንዶችን ማቅረብ የፈሳሽ ጉዳዮችን በሚቆጣጠርበት ጊዜ የባለሀብቶችን ግንኙነት የማረጋጋት ስትራቴጂን ያንፀባርቃል፣ ምንም እንኳን የታቀደው የፀጉር አሠራር አሁንም አከራካሪ ሊሆን የሚችል መሆኑ

ሊንክ https://www.reuters.com/world/africa/ethiopia-expects-tangible-progress-official-creditor-deal-by-december-2024-10-01/

Garowe online

ከሶማሊያ ጋር የባህር ተደራሽነትን በተመለከተ ያለውን ውጥረት ለመቀነስ ለጅቡቲ ሀሳብ ኢትዮጵያ ምላሽ አለመስጠትዋን በማንሳት የጅቡቲ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ለኢትዮጵያ አገልግሎት የሚውል ወደብ እንዲሰጥ ሀሳብ አቅርበዋል ይህም በሁለቱ ሀገራት መካከል ያለውን ኢኮኖሚያዊ ትብብር ሊያሳድግ እንደሚችል በማንሳት ሶማሊያ ለንግድ ስምምነቶች ክፍት ብትሆንም ማንኛውንም ወታደራዊ መገኘት እንደምትቃወም አንስትዋል። ሶማሊያ ኢትዮጵያ ከሶማሌላንድ ጋር የነበራትን ስምምነት እንድታቋርጥ ባቀረበችው ጥያቄ ምክንያት ቱርክን ጨምሮ የሽምግልና ጥረቱ መቆሙን የተብራራበት ነው።

ዋና ዋና ነጥቦች

የኢትዮጵያ ዝምታ፡ የኢትዮጵያ ምላሽ ማጣት ወደ ድርድር ለመግባት ፈቃደኛ አለመሆኗን ያመላክታል፣ ይህም ክልላዊ እንቅስቃሴን ሊያወሳስበው እንደሚችል
የጅቡቲ ስልታዊ ፕሮፖዛል፡ ወደብ በማቅረብ ጅቡቲ እንደ ክልላዊ አስታራቂነት ሚናዋን ለማጠናከር ያለመ ሲሆን ይህም የጂኦፖለቲካዊ ተጽእኖዋን ሊያሳድግ እንደሚችል፤
የሶማሊያ ጽኑ አቋም፡ የሶማሊያ ምንም አይነት ወታደራዊ መገኘት እንደሌለባት መናገሯ ኢኮኖሚያዊ ትስስርን ስትፈልግ ሉዓላዊነቷን ለማስጠበቅ ያላትን ፍላጎት ያጎላል፣ ይህም ጥንቃቄ የተሞላበት ዲፕሎማሲያዊ አካሄድን እንደሚያሳይ
የኢኮኖሚ አቅም፡ ሃሳቡ በተሳካ ሁኔታ ተግባራዊ ከሆነ ጉልህ የንግድ እድሎችን በመክፈት ኢትዮጵያን እና ጅቡቲን በኢኮኖሚ ተጠቃሚ ያደርጋል። የሽምግልና ፈተናዎች፡ የቱርክ ያልተሳካ ሽምግልና ታሪካዊ ቅሬታዎች እና የግዛት አለመግባባቶች ወደሚኖሩበት የአፍሪካ ቀንድ ፖለቲካ ውስብስብነት እንደሚጠቁም
የሶማሌ ላንድ ዕውቅና: ኢትዮጵያ ለሶማሌላንድ የሰጠችው እውቅና ሁኔታውን ያወሳስበዋል, ምክንያቱም የሶማሊያን የግዛት አንድነት እና የአስተዳደር ጥያቄዎችን እንደሚያነሳ

ሊንክ https://www.garoweonline.com/en/news/somalia/ethiopia-silent-on-djibouti-s-proposal-for-easing-tensions-with-somalia