የኢትዮጵያን ወቅታዊ ሁኔታዎች በተመለከተ በዓለማቀፍ ሚድያዎች የወጡ የተመረጡ ዘገባዎች

ነሐሴ 9 | Aug 15 , 2023

The Guardian

በአማራ ክልል የመንግስት ሰራዊት እና የፋኖ ሀይል ጋር በነበረው ግጭት በደረሰ የአየር ድብደባ በትንሹ 26 ሰዎች መሞታቸውን የሚገልጽ ነው ።

የተነሱ ነጥቦች

በፍኖተ ሰላም ከተማ አደባባይ ላይ የተፈፀመው ጥቃት የፋኖ ታጣቂዎች ላይ ያነጣጠረ ቢሆንም በሰላማዊ ሰዎች ላይ ጉዳት መድረሱን ነዋሪዎች መናገራቸውን
በኢትዮጵያ 2ኛ ትልቅ ግዛት ውስጥ ሚሊሻዎች ከሰራዊቱ ጋር ሲፋለሙ በነበረበት ሁከትና ብጥብጥ በአማራ ክልል በተጨናነቀ የከተማ አደባባይ ላይ በደረሰ የአየር ድብደባ በትንሹ 26 ሰዎች መገደላቸውን
ጥቃቱ የተፈጸመው እሁድ ረፋዱ ላይ በአማራ ምዕራብ ጎጃም ዞን ፍኖተ ሰላም ከተማ መሆኑን የአካባቢው ዶክተር ለጋርዲያን መግለጻቸውን
ከተጎጂዎች መካከል ምን ያህሉ ሲቪሎች እንደሆኑ ግልጽ እንዳልሆነ እናጥቃቱ የተፈፀመው በመሀል ከተማ በተሰበሰቡ የፋኖ ብሄረሰብ ታጣቂዎች ላይ ያነጣጠረ ቢሆንም በርካታታዳሚዎችም መሞታቸውን ነዋሪዎች መናገራቸውን
የሆስፒታሉ ባለስልጣናት ለጋርዲያን እንደተናገሩት 26 ሰዎች መሞታቸውን እና ቢያንስ 50 ሰዎች መቁሰላቸውን ጥቃቱ በነሀሴ ወር መጀመሪያ ላይ በመላው አማራ ተቀስቅሶ ከነበረው አሰቃቂ ድርጊት አንዱ እንደሚያደርገው
የፋኖ ሚሊሻዎች የአማራ ክልል በርካታ ከተሞችን በመቆጣጠር በሰሜን ኢትዮጵያ ዳግም ጦርነት ሊፈጠር ይችላል የሚል ስጋት ፈጥሯል በትግራይ ክልል አጎራባች ክልል ለሁለት አመታት የዘለቀውን አሰቃቂ ግጭት ካስቆመ ከዘጠኝ ወራት በኋላ መቀስቀሱን እንደሚያሳይ ነው
ሚሊሻዎቹ ከእስር ቤት እስረኞችን እያፈናቀሉ የመንግስት መስሪያ ቤቶችን እና ከፖሊስ ጣቢያዎች የጦር መሳሪያ መዝረፋቸውን እና በአንጻሩ መንግስት የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ በማወጅ ኢንተርኔትን በማጥፋት ምላሽ መስጠቱን
መንግስት በፋኖ ሚሊሻዎች ላይ እርምጃ መውሰዱን እና ከ4,000 በላይ መታሰራቸውን እንደሚያሳይ
በተለያዩ ቦታዎች የጸጥታ ሃይሎች መንገዶችን በመዝጋት ላይ የነበሩ ሰዎችን ተኩሰው መግደላቸውን ቢገልጽም ባለሥልጣናቱ ምን ያህል ሰላማዊ ሰዎች እንደተገደሉ የገለጹት ነገር አለመኖሩን የሚገልጽ ነው
ከሳምንት ጦርነት በኋላ መንግስት እሮብ እለት የአማራን ከተሞች በቁጥጥር ስር ማዋሉን ገልጾ አገልግሎት እንደሚጀምር ቃል ቢገባም ምንም እንኳን ታዛቢዎች ፋኖ አሁን የሽምቅ ዘመቻ ለማድረግ እያቀደ እንደሆነ
በአማራ ክልል በአንዳንድ የገጠር አካባቢዎች ግጭቶች መከሰታቸው እየቀጠለ እንደሆነ
የአማራ ሃይሎች በትግራይ ግጭት ከፌዴራል ወታደሮች ጋር ተዋግተው በርካታ አወዛጋቢ አካባቢዎችን ቢወስዱም ግንኙነቱ የተቋረጠው በሚያዝያ ወር ላይ ሲሆን መንግስት የክልሉን ሃይል ወደ ወታደራዊ ለማካተት ማቀዱን ይፋ ባደረገበት ወቅት እንደሆነም ነው
የኢትዮጵያ ሁለተኛ ትልቅ ብሄር የሆነው አማራው ግጭቱን ባቆመው የሰላም ስምምነት ላይ ድምፃቸው አለመሰማቱን እና በጉልበት የተሸለሙት አዲሱ ግዛታቸው ወደ ትግራይ እንዳይመለስ እንደሚሰጉም መግለጻቸውን የሚገልጹት ዋና ዋና ነጥቦቹ ናቸው።

ሊንክ https://www.theguardian.com/world/2023/aug/14/airstrike-in-ethiopia-amhara-region-kills-people

CNN

በኢትዮጵያ በአማራ ክልል በደረሰ ፍንዳታ በትንሹ 26 ሰዎች መሞታቸውን የሚያሳይ ነው ።

የተነሱ ነጥቦች

በአማራ ክልል ምእራብ ኢትዮጵያ ፍኖተ ሰላም ከተማ በደረሰ ፍንዳታ በትንሹ 26 ሰዎች መሞታቸው የሚታወስ ሲሆን በመንግስት ታጣቂዎች እና በአካባቢው ሚሊሻዎች መካከል ከፍተኛ ጦርነት መካሄዱን
በነበረው ግጭት ፍንዳታ ተጨማሪ 50 ሰዎች መቁሰላቸውን የፍኖተ ሰላም አጠቃላይ ሆስፒታል ዋና ስራ አስፈፃሚ አቶ ማናዬ ጤናው መናገራቸውን እና እነዚህ ተጎጂዎች በሆስፒታል ውስጥ የታከሙ ብቻ መሆናቸውን እና አጠቃላይ የተጎጂዎች ቁጥር ግልጽ አለመሆኑን
መረጃ ሰጪው ለሲኤንኤን እንደገለጸው ሰዎች አንድ ፍንዳታ ብቻ መስማታቸውን የገለጹ ሲሆን ምክንያቱ ግልጽ እንዳልሆነ
ሆስፒታሉ ፍንዳታው ከመከሰቱ በፊት ባሉት ቀናት ከ160 በላይ ሰዎችን ማከም መቻሉን ዳይሬክተሩ አክለውም በዚህ ወር መጀመሪያ ላይ በአማራ ክልል በመንግስት ሃይሎች እና ፋኖ ተብሎ በሚጠራው የአካባቢ ሚሊሻ መካከል ከፍተኛ ጦርነት መቀስቀሱንም ጭምር መግለጻቸውን
የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብት ኮሚሽን ኢሰመጉ ከነሐሴ 3 ጀምሮ በሁለቱ ቡድኖች መካከል “ለወራት የዘለቀው ውጥረት እና አልፎ አልፎ ግጭቶችን ተከትሎ በሁለቱ ቡድኖች መካከል የሚካሄደውን ከባድ ጦርነት በእጅጉ እንዳሳሰበው መግለጹን
የኢትዮጵያ መንግስት ከቀናት ግጭት በኋላ በአማራ ክልል ለስድስት ወራት የሚቆይ የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ ማወጁን
ባሳለፍነው ህዳር ወር የተጠናቀቀው የሁለት አመት ህይወት የቀጠፈው በትግራይ ሃይል ላይ አጋሮች በፈጠሩት ግጭት መንግስት እና የፋኖ ሚሊሻዎች ከቅርብ ወራት ወዲህ ቡድኑ የፌደራል መንግስት የክልል ሃይሎችን ለመበተን የወሰደውን እርምጃ በመቃወም ውዝግብ ውስጥ መግባታቸውን
ኢሰመጉ በአማራ ክልል በሚገኙ ከተሞች ላይ ከባድ ውጊያ ተካሂዶ ከባድ መሳሪያ በመተኮስ በሰላማዊ ሰዎች ላይ ሞትና የአካል ጉዳት መድረሱን መናገራቸውን የሚገልጹት ዋና ዋና ነጥቦቹ ናቸው ።

ሊንክ https://edition.cnn.com/2023/08/14/africa/ethiopia-explosion-finote-selam-intl/index.html

Africa news

የአማራ ክልል የፓርላማ አባላት የአስቸኳይ ጊዜ አዋጁን ማጽደቁን የሚገልጽ የቪዲዮ ዜና ነው ።

የተነሱ ነጥቦች

የኢትዮጵያ የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በአማራ ክልል በተነሳው ሁከት ምክንያት በፌዴራል መንግስት የታወጀውን የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ መደገፉን
ተያይዘው የሠላምና የጸጥታ ጉዳዮች ሕገ መንግሥታዊ ሥርዓቱን ያናውጣሉ፣ የአገሪቱን ሉዓላዊነትና የሕዝብ ሰላምና ደህንነት አደጋ ላይ እንደሚጥሉ
ስለዚህ ሁኔታውን ለማስቆም የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ ማወጅ አስፈላጊ መሆኑን የመንግሥት ዋና ተጠሪ አቶ ተስፋዬ ቤልጂጌ መናገራቸውን
በአማራ ክልል ለወራት ከዘለቀው ውጥረት በኋላ በኢትዮጵያ ጦር አባላት እና ፋኖ ተብሎ በሚጠራው የአካባቢ ሚሊሻ መካከል ግጭት መፈጠሩን
በኢትዮጵያ በአማራ ክልል በደረሰ የአየር ጥቃት በትንሹ 26 ሰዎች መሞታቸውን የሆስፒታሉ ባለስልጣን እና አንድ የከተማዋ ነዋሪ ለኤጀንሲ በትላንትናው እለት እንደገለጸው ለኤጀንሲ በክልሉ ከፍተኛ ግጭት እይተቀሰቀሰ እንደሆነ
ለወራት ከዘለቀው ውጥረት በኋላ በአማራ ክልል ከተሞች ፋኖ ተብሎ በሚጠራው የጦር ሰራዊት አባላት እና በአካባቢው ሚሊሻዎች መካከል ግጭት ከተቀሰቀሰ በኋላ በፍኖተ ሰላም የተካሄደው የስራ ማቆም አድማ እጅግ የከፋ እንደሆነም ነው።
የሟቾች ቁጥር ከ13 አመት ህጻን እስከ አዛውንቶች ይደርሳል ፍንዳታው መንስኤ ምን እንደሆነ ለማየት እድሉን አላገኘሁም…ነገር ግን ነዋሪዎቹ በሰው አልባ አውሮፕላኖች የተፈፀመ ጥቃት ነው ማለታቸውን
በግጭ ምክንያት 22 አስከሬኖች ወደ ሆስፒታል መምጣታቸውን እና ሌሎች አራት ደግሞ ከባድ ጉዳት የደረሰባቸው ከደረሱ በኋላ ህይወታቸው እንዳለፈ የሚገልጹት ዋና ዋና ነጥቦቹ ናቸው ።

ሊንክ www.africanews.com/2023/08/15/ethiopian-mps-approve-state-of-emergency-in-amhara-region/

FDi Intelligence

ታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ በምስራቅ አፍሪካ ውዝግብ ማስነሳቱን የሚገልጽ ነው ።

የተነሱ ነጥቦች

ግብፅ እና ሱዳን የአፍሪካ ትልቁ ግድብ የውሃ ስነ-ምህዳሮቻቸውን አደጋ ላይ ይጥላል ብለው ይሰጋሉ።
የታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ ወይም በብሉ ናይል ወንዝ ዳርቻ የአፍሪካ ትልቁ የሃይል ማመንጫ እና በአለም ላይ ካሉት 20 ግድቦች አንዱ ሊሆን እንደሆነ ነው
ግድቡ በሀገሪቱም ሆነ በአካባቢው ያለውን የኢነርጂ ደህንነት እንደሚያሳድግ እንደሚጠበቅ
ነገር ግን ታላቁ የጥቁር አባይ ወንዝ ወደ ሁለቱ ሀገራት የሚፈሰውን ውሃ ኢትዮጵያ እንድትቆጣጠር በፈቀደው መሰረት ሱዳን እና ግብፅ ሁለቱን የብሉ ናይል ሀገራትን ሱዳን እና ግብፅን እንዳስገረመም ነው
ከኢትዮጵያ 120 ሚሊዮን ህዝብ ውስጥ ከግማሽ በታች (45%) የኤሌክትሪክ አገልግሎት ተጠቃሚ መሆናቸውን የአለም ኢነርጂ ኤጀንሲ ማስታወቁን እና በቅርብ ወራት ውስጥ, የመዳረሻ ተጠቃሚዎች እንኳን ሳይቀር ከፍተኛ የኃይል እጥረት እያጋጠማቸው እንደሆነም ጭምር ነው
ይህንን የተንሰራፋውን የኤሌትሪክ ደህንነት ችግር ለመቅረፍ የኢትዮጵያ መንግስት የታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ ግንባታን በ2011 የጀመረው በብሉ ናይል ወንዝ ላይ መሆኑን በዓለም ላይ ካሉት ትልቁ 20 ግድቦች አንዱ እንደሆነም ነው ።
በቤኒሻንጉል ጉሙዝ ክልል ከሱዳን ድንበር 40 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ የሚገኘው ግድቡ አሁን 90% ተጠናቆ አገልግሎት መስጠት የጀመረው በ2022 መጀመሪያ ላይ የኤሌክትሪክ ሃይል ያመነጨ ሲሆን አጠቃላይ ወጪውም 5 ቢሊዮን ዶላር አካባቢ ወይም 3.9 በመቶው እንደተገመተም
ግድቡ በሀገሪቱም ሆነ በአካባቢው ያለውን የኢነርጂ ደህንነት እንደሚያሳድግ እንደሚጠበቅ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ሃይል ኮርፖሬሽን ከግድቡ ኤሌክትሪክን በድጎማ ለጎረቤት ደቡብ ሱዳን ለመሸጥ የመግባቢያ ሰነድ መፈራረሙን ኩባንያው ከሌሎች የአፍሪካ ሀገራት እንደ ኬንያ እና ታንዛኒያ ጋር ተመሳሳይ ስምምነቶችን መገምገሙን የሚገልጹት ዋና ዋና ነጥቦቹ ናቸው ። ።

ሊንክ www.fdiintelligence.com/content/feature/the-grand-ethiopian-renaissance-dam-stirs-contr