የኢትዮጵያን ወቅታዊ ሁኔታዎች በተመለከተ በዓለማቀፍ ሚድያዎች የወጡ የተመረጡ ዘገባዎች

ሰኔ 29 | July 6, 2023

Modern Diplomacy

በትግራይ ክልል በረሀብ የተጎዱ ህዝቦች በከፍተኛ ደረጃ እየጨመረ መሆኑን የሚገልጽ ጽሁፍ ነው ።

የተነሱ ነጥቦች

በኢትዮጵያ ጦርነት ባጋጠመው የትግራይ ክልል ለከፋ የምግብ እጦት የተዳረጉ ሰዎች ቁጥር በከፍተኛ ሁኔታ ጨምሯል፤ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ የምግብ ርዳታ መቆሙን ተከትሎ ሁኔታዎች እየተባባሱ መምጣቱን የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ሰሞኑን ባወጣው መረጃ ማስታወቁን ።
የተባበሩት መንግስታት የዓለም ምግብ ፕሮግራም እና ዩኤስኤአይዲ በአፍሪካ ሁለተኛ ደረጃ በሕዝብ ብዛት የምትገኘውን የምግብ እርዳታ ለተቸገሩት ሰዎች በስፋት በመቀየሱ ምክንያት ባለፈው ወር ማቋረጡን የሚገልጽ ነው ።
የተባበሩት መንግስታት ድርጅት የሰብአዊ እርዳታ ድርጅት ኦቻኤ ሰኞ ይፋ ባደረገው ዘገባ በሰሜን ኢትዮጵያ በድርቅ በተከሰተ ደቡብ እና ደቡብ ምስራቅ ክልሎች ከሚሊዮኖች ከሚቆጠሩት በተጨማሪ 8.8 ሚሊዮን የሚገመቱ ሰዎች የምግብ እርዳታ ያስፈልጋቸዋል ማለቱን ።
ባለፈው አመት ህዳር ወር ላይ በኢትዮጵያ መንግስት እና በትግራይ ታጣቂዎች መካከል የተፈረመው የሰላም ስምምነት የእርዳታ ፍሰቱ ቀስ በቀስ እንዲጨምር የሚያስችል የሁለት አመት ጦርነት ያበቃ ሲሆን ክልሉ ግን በህክምና ችግሮች የተጠቁ ታማሚዎችን የሚያካትቱ “ጉዳዮች በከፍተኛ ሁኔታ ጨምረዋል ማለታቸውን ።
ካለፈው አመት (ሚያዝያ 2022) ጋር ሲነጻጸር፡ በትግራይ ከፍተኛ የሆነ የተመጣጠነ ምግብ እጦት ጉዳይ በ196 በመቶ መጨመሩን ።
በመላ ሀገሪቱ፣ OCHA በዚህ አመት በጥር እና በሚያዝያ መካከል ባለው “ከባድ የአጣዳፊ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት” ውስጥ 15 በመቶ ጭማሪ አሳይቷል፣ ከ2022 ተመሳሳይ ወቅት ጋር መነጻጸሩን ።
በትግራይ ከፍተኛ የሆነ የሰብአዊ እርዳታ ወደሌላ አቅጣጫ መቀየሩን ተከትሎ የምግብ ስርጭቱ መቆሙን ተከትሎ በተጋላጭ የህብረተሰብ ክፍሎች መካከል እየተባባሰ ያለው የምግብ ዋስትና ችግር አሳሳቢነት አለ ሲል ኦቻኤ መናገሩን ።
በትግራይ ውስጥ ያለው የእርዳታ ጊዜያዊ የምግብ እጦት ቀድሞውንም ከፍተኛ የሆነ የተመጣጠነ ምግብ እጦት መጠን ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ እያሳደረ ነው ሲል ማከሉን ።
በአገር አቀፍ ደረጃ ከመቋረጡ በፊት ዩኤስኤአይዲ እና ደብሊውኤፍፒ በግንቦት ወር ላይ ወደ ትግራይ የሚደርሰውን እርዳታ እንደሚያቆሙ ኤጀንሲዎቹ በመግለጽ ወደ አገር ውስጥ ገበያዎች እንደሚዘዋወሩ እንደገለጹ ።ጋባ ያለ መረጃና ጫና ለመፍጠር የሚደረግ ጥረት እንደሆነ የሚያመላክት ነው ።

ሊንክ https://english.ahram.org.eg/News/504197.aspx

Barron’s

የኢትዮጵያ ከፍተኛ ምክር ቤት አዲስ ክልላዊ መንግስት መመስረትን ማጽደቁን የሚገልጽ ዘገባ ነው ።

የተነሱ ነጥቦች

የኢትዮጵያ ከፍተኛ የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በአፍሪካ ሁለተኛዋ በሕዝብ ብዛት ራሷን በራስ የማስተዳደር ሕዝበ ውሳኔ በኋላ 12ኛ ክልላዊ መንግሥት እንዲቋቋም ማጽደቁን ።
በየካቲት ወር በተካሄደው ህዝበ ውሳኔ የየራሳቸውን ክልል ለመቅረፅ በከፊል በደቡብ ብሄሮች ብሄረሰቦችና ህዝቦች ክልል መራጮች ከፍተኛ ድጋፍ መስጠታቸውን ።
ጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ ወደ ስልጣን ከመጡ በኋላ እ.ኤ.አ. በ2018 ሶስተኛው አዲስ ክልል የተፈጠረው የደቡብ ኢትዮጵያ ክልል – – በላይኛው ምክር ቤት “በሙሉ ድምፅ ይሁንታ” ማግኘቱን በመግለጫው አስታውቋል።
በስድስት ዞኖችና አምስት ልዩ ወረዳዎች በህዝበ ውሳኔ የተገለጸውን ፍላጎት ተከትሎ… የፌዴሬሽን ምክር ቤት ዛሬ ባካሄደው መደበኛ ስብሰባ በክልል እንዲደራጁ ወስኗል ማለቱን ።
በደቡብ ብሔር ብሔረሰቦችና ሕዝቦች ክልል ከሚገኙ አናሳ ብሔረሰቦች የተውጣጡ ሞዛይክ እና ከቅርብ ዓመታት ወዲህ ውጥረት እና ብጥብጥ የታየበት ከደቡብ ክልል የተገነጠለ የቅርብ ጊዜ ግዛት ነው።
ሲዳማ በ2019፣ ደቡብ ምዕራብ ደግሞ በ2021 ተለያይተዋል በ1990ዎቹ መጀመሪያ ላይ ስልጣን እንደያዘ ብዙም ሳይቆይ የኢትዮጵያ ህዝቦች አብዮታዊ ዴሞክራሲያዊ ግንባር ጥምር መንግስት በብሄር እና በቋንቋ የተደራጁ ኢትዮጵያን ወደ ዘጠኝ ከፊል ራስ ገዝ ክልሎች ከፋፍሏታል ።

ሊንክ https://www.barrons.com/articles/oil-prices-saudi-russia-cuts-opec-43340bc2

Ahram Online

የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ አሕመድ በሀገሪቱ ያሉትን ሁሉንም ልዩ ሃይሎች እንደሚያፈርሱ መናገራቸውን የሚዘግብ ዘገባ ነው ።

የተነሱ ነጥቦች

የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚንስትር አብይ አህመድ የነዚህ ህገወጥ ቡድኖች መነሳት ለሀገራዊ አንድነት ትልቅ አደጋ እንዳለው በመግለጽ በሀገሪቱ ያሉትን ሁሉንም የመከላከያ ሃይሎች ለማፍረስ ቃል ገብተዋል ።
በሚያዝያ ወር ላይ መንግስት በአፍሪካ ሁለተኛ በሕዝብ ብዛት ከብሔራዊ ጦር እና ከህግ ውጭ ያሉትን እልፍ አእላፍ በመንግስት ላይ የተመሰረቱ “ልዩ ሃይሎች” ክፍሎችን ትጥቅ ለማስፈታት እና ለማፍረስ ድንገተኛ ዘመቻ መጀመሩን ።
የመከላከያ ታጋዮችን ወደ ብሄራዊ ጦር ወይም የክልል ፖሊስ ለማዋሃድ የተደረገው ግፊት በአማራ ላይ ጠንካራ ተቃውሞ እና ከፍተኛ ተቃውሞ የቀሰቀሰ ሲሆን አዲስ አበባ ክልሉን ለማዳከም ሞክሯል በሚል መከሰሱን ።
የእነዚህ ልዩ ሃይሎች የሚበተኑት በፓርላማ ጥያቄ እና በህዝብ ጥቅም ላይ የተመሰረተ ነው ሲሉ ጠቅላይ ሚኒስትር አብይ ለምክር ቤቱ ፓርላማ መናገራቸውን ።
“በኢትዮጵያ ከመከላከያ እና ከፖሊስ እና ከሌሎች መደበኛ የጸጥታ ሃይሎች ውጪ የታጠቀ ወታደር እንደማይኖር እስክናረጋግጥ ድረስ ይህን ተግባር እንቀጥላለን ማለታቸውን ።
እንደተባለው በአማራ ላይ ተመርጦ የተነጣጠረ አይደለም በሁሉም ክልሎች ላይ እንደሚያተኩር ነው ።
ኢትዮጵያ በቋንቋ እና በጎሳ የተከፋፈለች ክልል ስትሆን ህገ መንግስቱ ለእነዚህ ክልሎች የራሳቸው ተቋሞች እና የክልል ፖሊስ ሀይልን ጨምሮ አንዳንድ የራስ ገዝ አስተዳደር መውሰዳቸውን ።
ከቅርብ ዓመታት ወዲህ ግን አንዳንድ ክልሎች ከሕግ ውጭ የሚንቀሳቀሱ ቢሆንም በጸጥታ የሚታገሡትን ታጣቂ ኃይሎችን በክልል ቁጥጥር ስር ቀስ በቀስ እያሳደጉ ነው።
የአማራ ልዩ ሃይል በአካባቢው ሚሊሻ ታግዞ በትግራይ ክልል አማፂ አመራርና ታጋዮቹ ላይ ለሁለት አመታት ባካሄደው ጦርነት ለብሄራዊ ሰራዊት ወሳኝ አጋር መሆኑን ማሳየቱን ።
የሰላም ስምምነት ግጭቱን በህዳር ወር ያስቆመው ነገር ግን ስምምነቱ በኢትዮጵያ ውስጥ ሁለተኛው ትልቅ ብሄር የሆነው የአማራ ማህበረሰብ እና በአንድ ወቅት የኢኮኖሚ እና የፖለቲካ ልሂቃኑ በብዙዎች ዘንድ ተቀባይነት አለማግኘቱን ።
በ2018 ዓ.ም አብይ ወደ ስልጣን እስኪመጣ ድረስ የኢትዮጵያን ፌዴራላዊ መንግስት ሲቆጣጠሩ አማራውን ከትግራይ ገዢ ልሂቃን ጋር ለዓመታት ሲነሳ የቆየው የግዛት ውዝግብ ነው ።